Κι αν ο Θεός είναι ένας από μας;

Τον δεκαπενταύγουστο βρέθηκα στην Τήνο και λέω βρέθηκα γιατί δεν συνηθίζω να επισκέπτομαι μέρη με σκοπό να παρευρεθώ στα πανηγύρια και τις τοπικές γιορτές τους. Σέβομαι και εκτιμώ βαθύτατα τις παραδόσεις αλλά τις περισσότερες φορές το κίνητρο είναι η καλή παρέα. Παρά το γεγονός λοιπόν ότι κάθε χρόνο στην γιορτή της Παναγίας σχεδόν "βουλιάζει" το νησί, φέτος οι επισκέπτες ήταν πολύ λιγότεροι. "Είναι γιατί δεν βγήκαν πέρσι τα τάματα, γι’ αυτό", άκουσα να λέει κάποιος από τους ντόπιους που φαινόταν να ειρωνεύεται όλους όσοι ανεβαίνουν γονατιστοί την ανηφόρα. Η αλήθεια βέβαια είναι πως αν ήταν οικονομικής φύσεως οι επιθυμίες των πιστών πέρσι, μετά τα αυστηρά μέτρα και τις περικοπές στους μισθούς, η πίστη τους σίγουρα κλονίστηκε. Από την άλλη πλευρά, απ' ότι λένε, η αγάπη όλα τα μπορεί. Την αγάπη δεν διδάσκει η θρησκεία μας; Το σεβασμό προς τα Θεία και την αγάπη προς τον πλησίον; Αυτά θυμάμαι κι εγώ από το μάθημα των Θρησκευτικών. Τι απογίνεται όμως η αγάπη και ο σεβασμός προς τους συνανθρώπους μας όταν σταματήσουν τα θαύματα; Όταν το δάκρυ του Αγίου ή η εικόνα που ματώνει δεν σου γεμίζουν πια την τσέπη; Δεν σου διορίζουν το παιδί; Όταν η φανουρόπιτα δεν σου βρίσκει μια θέση εργασίας; Κατά τη γνώμη μου ήρθε η ώρα να αναζητήσουμε, θεούς, οραματιστές, σωτήρες, καθοδηγητές, συνοδοιπόρους ή όπως αλλιώς θέλει να τους ονομάζει ο καθένας μας, μέσα σε γνωστούς και φίλους, ανάμεσα σε ανθρώπους υπαρκτούς που έχουν δικές τους και αξιόλογες ιδέες να υλοποιήσουν.

Στη χώρα μας όμως κάτι τέτοιο μοιάζει ανέφικτο. Δεν θα τολμήσω καν να αναφερθώ στην διαφορετικότητα, στην διαφορετική άποψη αναφέρομαι. Προτιμάμε να εμπιστευτούμε ότι μας είναι άγνωστο κι απόμακρο για να του προσδώσουμε ότι χαρακτηριστικά θέλουμε. Πρόκειται να συναντήσουμε ποτέ κάποια μορφή από όσες αναφέρει η θρησκεία μας; Απ’ όσο γνωρίζω είναι μάλλον απίθανο. Οπότε υπάρχει έτοιμο ένα εξιλαστήριο θύμα, κάτι να αγιοποιήσουμε όταν η ζωή μας είναι όμορφη ή να καταραστούμε και να εναποθέσουμε τις ευθύνες όταν όλα πάνε στραβά. Όποιος δε, έχει αντίθετη άποψη από εμάς, του κόβουμε και την καλημέρα. Δεν μας ενδιαφέρει να τον πείσουμε με επιχειρήματα ή να μοιραστούμε μαζί του τις διαφορετικές εμπειρίες μας. Τον διαγράφουμε. Είναι πλέον ο εχθρός. Είναι με τους άλλους. Άλλωτε πρέπει να υπάρχουν εχθροί, όπως και στις ταινίες. H πάλη μεταξύ του καλού και του κακού δεν είναι μυθοπλασία. Mας αρέσει νομίζω να κοιμόμαστε και να ξυπνάμε ψάχνοντας τρόπους πως να νικήσουμε τον εχθρό, τον γείτονα, τον συγγενή, το αφεντικό, αυτόν που μας προσπέρασε, όλους, άλλο αν έχουν φύγει οι κατακτητές εδώ και αιώνες.

Αυτά διδάσκουμε και στα παιδιά μας. "Μη μιλάς σ’αυτόν, είναι Αλβανός", "Δεν θα καλέσουμε εκείνον είναι δεξιός ή αριστερός", "Μην πάμε στο σπίτι του τάδε είναι φιλοκυβερνητικός", "Είναι άθεος", "Δεν έχει λεφτά ή παρά έχει λεφτά για μας", 'Είναι στραβός κουτσός κι ανάποδος". Δεν θέλουμε να ακούσουμε. Υψώνουμε ένα τοίχος, χωνόμαστε μέσα και αφήνουμε να μπουν μόνο όσοι μας μοιάζουν. Μια φράση, ένα χόμπυ, μια διαφωνία, οτιδήποτε, φτάνουν για να βάλουμε ταμπέλα. Χωριζόμαστε σε κλίκες. Και πως θα γίνουμε ένα για να παλέψουμε πρώτα με τους κακούς μας εαυτούς και μετά με το σαθρό σύστημα; Αν δεν είμαστε "Εμείς", παρά γινόμαστε με μεγάλη ευκολία "Εμείς", "Εσείς" και οι "Άλλοι"; Πριν μερικές εβδομάδες πήγα για φαγητό σε κάποιο εστιατόριο με το παιδί μου. Όταν είδαν τον μικρό μας οδήγησαν σε κάποιο απομακρυσμένο τραπέζι, λες είμαστε οι τιμωρημένοι, oι απόκληροι της κοινωνίας. Λίγο αργότερα ήρθε ένα ηλικιωμένο ζευγάρι. Ο κύριος άρχισε να καπνίζει παρά το απαγορευτικό σήμα. Όλος ο καπνός ερχόταν πάνω στο παιδί και ούτε που νοιάστηκε, τουλάχιστον να μετακινηθεί σε άλλη καρέκλα ή να κουνήσει λίγο το χέρι του σε άλλη κατεύθυνση. Παραπονέθηκα στο σερβιτόρο ότι ενώ βρισκόμαστε σε χώρο μη καπνιζόντων ο κύριος καπνίζει το τρίτο του τσιγάρο. Όταν ο κάποιος από το μαγαζί μίλησε στον συγκεκριμένο πελάτη, αυτός εξοργίστηκε. Συνειδητοποιώντας ότι εγώ είχα παραπονεθεί άρχισε να λέει με δυνατή φωνή για να τον ακούσω. "Εγώ θα κάνω ότι γουστάρω. Κατάλαβες κύριε, γεμίσαμε χαφιέδες της κυβέρνησης ..." Έτοιμη η ρετσινιά. Γιατί δεν μας ενδιαφέρει το ίδιο το πρόβλημα, αλλά σε ποιον να το φορτώσουμε.

 Έχουν δίκιο όσοι έχουν γράψει στους τοίχους "Μίσος ταξικό". Δεν προσπαθούν να το δημιουργήσουν, υπήρχε από πάντα και από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα, εντός εκτός και επί τα αυτά και σε όλα τα επίπεδα. Ένα τέρας που συνεχώς τροφοδοτείται από εμάς τους ίδιους και όχι από τους πολιτικούς και τους υψηλά ιστάμενους όπως νομίζαμε. Γιατί να και που η εναλλαγή των προσώπων δεν μας κάνει μια καλύτερη κοινωνία. To καινούργιο δεν είναι πάντα και καλύτερο. Διαβάζω συνεχώς στις εφημερίδες διαμαρτυρίες για κάποια νέα πρόσωπα στην κυβέρνηση. Αυτοί φταίνε; Πως έγιναν βουλευτές; Κάποιοι τους ψήφισαν και πολλοί μάλιστα. Το θέμα για μένα είναι ότι δε μπα να’ρθει και ο Θεός ο ίδιος να μας κυβερνήσει, εμείς ίδιοι και απαράλλακτοι θα μείνουμε, και ακόμα χειρότερα, τώρα που κάποιοι αποφασίσαμε να θέλουμε να παλέψουμε για το κοινό καλό, δεν μπορούμε. Γιατί δεν έχουμε πλέον τίποτα κοινό. Τα διώξαμε όλα. Δεν γίνονται πια και θαύματα, σε τι να πιστέψεις ή ακόμα καλύτερα, ποιος θα κάνει τώρα τη βρομοδουλειά;

Πρέπει να ξαναεμπιστευτούμε τον άνθρωπο. Είναι η μόνη μας ελπίδα. Τον εαυτό μας και τον συνάνθρωπο. Η λύση των προβλημάτων μας βρίσκεται και μέσα μας και δίπλα μας και πιο κοντά από ότι νομίζαμε. Για δεκαετίες ολόκληρες είχαμε εναποθέσει τις ελπίδες μας και τα όνειρά μας στα κομποσκοίνια και στα πολιτικά γραφεία, σε κάθε αγύρτη τραγόπαπα που έδινε συμβουλές για να αποκτήσει το κτηματάκι και σε κάθε αδίστακτο πολιτικό που υποσχόταν μια θέση στο φεγγάρι μέχρι να ορκιστεί. Δεν θα μάθουμε ποτέ από τα λάθη μας;

 

 Φωτογραφία: Tomasz Pluciennik