Ήταν αναπόφευκτο για την δική μου λογική να μην ανατρέξω στην Αρχαία Ελλάδα που "η φιλοξενία εθεωρείτο πράξη αρετής. Υπήρχε θεία απαίτηση για την περιποίηση των ξένων και η κακή αντιμετώπισή τους ήταν αμάρτημα. Επίσης την προστασία των ξένων σε κάθε πόλη επέβλεπαν οι πρόξενοι, δηλαδή οι επίσημοι αντιπρόσωποι των άλλων πόλεων, μετά από ειδική συνθήκη που υπογράφονταν για αυτό. Έτσι δημιουργήθηκε ο θεσμός της προξενίας".
Για να είμαι ειλικρινής μαζί σας ο σκοπός αυτής της σύντομης ανάρτησης δεν είναι να ξεσκονίσουμε τις γνώσεις μας αλλά να προβληματιστούμε για το γεγονός ότι δεν έγινε αισθητή, προς το παρόν τουλάχιστον, η κατακραυγή της ελληνικής κοινωνίας για τον χαμό του νεαρού αφγανού ούτε και για τον σωματικό και ψυχικό τραυματισμό της μάνας και της αδερφής του, παρά την στήριξη μελών της κυβέρνησης, οι οποίοι βέβαια δεν θα μπορούσαν να πράξουν και διαφορετικά. Προφανώς ο στόχος δεν ήταν το παιδί, ακόμα κι έτσι όμως νομίζω ότι θα είχαμε κατέβει στους δρόμους αν ήταν ελληνόπουλο. Δεν πιστεύω ότι ως λαό δεν μας ευαισθητοποιεί ο τραγικός θάνατος ενός παιδιού είτε είμαστε γονείς είτε όχι. Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι ίσως αυτή τη φορά συμβαίνει κάτι χειρότερο. Ίσως ηθελημένα δεν συμπαραστεκόμαστε στο δράμα του "ξένου" γιατί φοβόμαστε ότι έτσι θα αποκτήσει φωνή, υπόσταση και σιγά σιγά περισσότερα δικαιώματα. Μήπως αυτή η χώρα, στην οποία βασιλεύει η νοοτροπία, εδώ ελάτε που όλοι οι καλοί χωράνε, δεν σέβεται τους φιλοξενούμενούς της γιατί εξαρχής τους θεωρεί "αναλώσιμους". Μήπως αυτή η θλιβερή σκέψη ότι ουδείς αναντικατάστατος μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένας αλλοεθνής λιγότερος δεν κάνει και καμιά διαφορά.
Αγαπημενο μου ιστολογιο, σημερα που απορροφηθηκα απο την αναμοχλευση της εθνικης μας σκορδαλιας και ακτινογραφωντας με ενθουσιασμο τον νοστιμοτατο μπακαλιαρο, αποφασισα να μην δινω πια κινηματογραφικο χαρακτηρα σε οποιες αρνητικες σκεψεις μπας και σπασει η γκαντεμια καθως υποψιαζομαι οτι προσελκυουν αναποδιες ισως και κακουχιες. Always lοοk οn the bright side οf life (εφ'οσον ειναι ορατη φυσικα).
ή κάτι τέτοιο και μάλλον τραγικό παρά-κάτι ήταν το σλόγκαν μιας παλιάς διαφήμισης. Έτσι λοιπόν κι εγώ αντιμετώπισα πολλές δυσκολίες στις πρώτες μου προσπάθειες γιατί η χρήση της μικρής μου don’t-think-shoot-κάμερας, δεν είχε καμία σχέση με τον χειρισμό μιας μονοοπτικής ρεφλέξ φωτογραφικής μηχανής.
Όλα ξεκίνησαν όταν κάποτε μου είπαν ότι κακώς χρησιμοποιώ μια κάμερα περιορισμένων δυνατοτήτων μόνο και μονο επειδή με βολεύει να φωτογραφίζω στιγμιαία, πράγμα το οποίο θεωρούσα και ακόμα θεωρώ αρκετά αποτελεσματικό ειδικά αν το υποκείμενο κινείται. Περιμένει ο γλάρος να αλλάξεις φακό; Ίσως όχι. Έμαθα όμως πως μπορείς να εκπαιδεύσεις το μάτι σου ώστε να προβλέψει το τι πρόκειται να δει και με το μέσο που διαθέτεις να αιχμαλωτίσεις τη στιγμή, γρήγορα και ακόμα πιο αποτελεσματικά. Με κάτι τέτοιους προβληματισμούς λοιπόν άρχισα να ασχολούμαι με την φωτογραφία, αλλά και επειδή μου άρεσε ως άλλος ένας τρόπος έκφρασης. Όπως και δοκίμασα μια άλλου είδους κάμερα γιατί πείσθηκα πως ναι μεν είναι πολύπλοκες οι διαδικασίες αλλά το αποτέλεσμα είναι ασύγκριτο.
Το να διαλέγω θέμα δεν είναι πάντα δύσκολο αφού πολλές φορές το θέμα σε επιλέγει, αρκεί βέβαια να βρίσκεσαι κάπου εκεί. Να διαλέξω το φως της ημέρας δεν είναι πάντα εφικτό να ξέρεις πότε θα βρίσκεται και που. Μετά πρέπει να φωτομετρήσω αφού το φως του ήλιου έχει μεγάλη επιρροή πάνω στο θέμα και πρέπει να μετρηθεί σωστά. Να διαλέξω ένα θέμα υψηλής ή χαμηλής αντίθεσης φωτογραφίζοντας το από μια ασυνήθιστη γωνία για να προσθέσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι επίσης σημαντικό. Έρχονται όμως και τα διλλήματα. Να χρησιμοποιήσω ευρυγώνιο φακό ή έναν μεταβλητής εστιακής αποστάσεως (ζουμ δηλαδή); Γιατί θέλει προσοχή να μη ζουμάρω περισσότερο από όσο πρέπει και χαθεί η αίσθηση του βάθους. Μήπως καλύτερα να βγάλω μια μακροφωτογραφία ώστε να αναδειχθεί ο πλούτος των σχολαστικών λεπτομερειών; Να τραβήξω με μεγαλύτερη ταχύτητα ή με μικρότερη, να βάλω φλας ή όχι. Μήπως με το φλας παραποιήσω τα πραγματικά στοιχεία; Δεν είναι απλά τα πράγματα. Αφήστε κι αυτό το καδράρισμα που παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο αλλά ομολογώ ότι το διασκεδάζω πιο πολύ απ’ όλα, αρκεί φυσικά να αποφεύγω να φωτογραφίζω το προφανές, μια τις πιο χρήσιμες συμβουλές που μου έχουν δώσει. Τέλος, εκείνο το κουβάλημα της βαριάς τσάντας με τα απαραίτητα δεν είναι και ότι καλύτερο. Κυρίως όμως το να μην ξεχνάω το καπάκι του φακού σε κάποιο κατσάβραχο παραμένει "ζωτικής" σημασίας.
Ακούγονταν εξουθενωτικά όλα αυτά για μένα, τι τραβάει κανείς για να βγάλει μια απλή φωτογραφία, σιγά σιγά όμως έγινε δεύτερη φύση γιατί καλώς ή κακώς η υπεροχή της εικόνας στη ζωή μας δεν αφήνει πολλά περιθώρια για προχειρότητες.. Ο Άγγελος Σικελιανός λέει ότι "Το μάτι μεγαλώνει στο σκοτάδι, κ’ η ακοή στη σιωπή". Έχει δίκιο αλλά νομίζω πως όλα αυτά δεν θα είχαν την σημασία που τους αρμόζει αν δεν γνωρίζαμε τι κίνηση θέλουμε να δώσουμε, διότι είναι γνωστό ότι η συνεχής περιστροφή της φωτογραφικής μηχανής θολώνει την εικόνα. Χρειαζόμαστε κάποιες φορές και την καταγραφή της μέγιστης χρωματικής λεπτομέρειας παρά τα λογια του Σικελιανού, ώστε να διανύσουμε μια περίοδο κρίσης, για να επανέλθω στο θέμα που μας ταλανίζει όλους αυτόν τον καιρό, αισιόδοξοι και ενδυναμωμένοι. Όπλα μας είναι η δουλειά μεν και η αφύπνιση αλλά να μην γίνουμε και όμηροι της καθημερινότητας. Ας ξαναβάλουμε χρώμα στις μέρες μας, ας χαμογελάσουμε και λίγο παραπάνω στις φωτογραφίες όποια φωτογραφική μηχανή και αν χρησιμοποιούμε.
Την ορολογία και του στίχους του Άγγελου Σικελιανού δανείστηκα από τα βιβλία:
1.Το Βιβλίο του Φωτογράφου – JohnHedgecoe
2. Οπτικόν, Περί Ελλάδος Νέα Φωτοάποψη – N. Kόντος – Π. Γράββαλος
-->Πολύ φοβάμαι ότι οι Kασσάνδρες θα πετύχουν το σκοπό τους και οι προφητείες θα αποδειχτούν στο τέλος αληθινές. Γιατί όλοι εμείς που αλληλοσφαζόμαστε και αναλύουμε με τόση σιγουριά ως άλλοι IrvinYalom τα πάντα και τους πάντες, το μόνο που κάνουμε είναι να ευνοούμε τα φαινόμενα του παρασιτισμού και του εθνομηδενισμού που τάχα πολεμάμε είτε σε επίπεδο οικονομίας είτε σε επίπεδο κοινωνίας είτε σε επίπεδο κυριαρχικών δικαιωμάτων. Κάνουμε τα αδύνατα δυνατά να περάσουμε τα όρια για να δούμε αν και τι θηρίο κρύβει ο καθένας. Σαφώς να καυτηριάζουμε τα κακώς κείμενα αλλά όχι με ολόκληρες συκοφαντικές εκστρατείες, βγάζοντας χολή πίσω από τον τέλεια καμουφλαρισμένο κομπλεξισμό ανωτερότητας που μας διέπει. Ας το παραδεχτούμε επιτέλους, τα παιχνίδια των εντυπώσεων είναι μεγάλη παγίδα και έρχεται η ώρα που οι ψυχές λακίζουν και μένουν μόνο τα εκμαγεία.
Καθίσταται λοιπόν προφανές ότι η χώρα χάνει παρά κερδίζει με το να μετατρέπεται σε πεδίο συγκρούσεων, αν όμως ο σκοπός είναι να διαλυθεί το σύμπαν, τότε είμαστε σίγουρα σε πολύ καλό δρόμο. Τότε, να συνεχίσουμε μέχρι τελικής (εκ)πτώσεως, τώρα που μπορούμε, τώρα που ζούμε σε μια εποχή που της λείπουν οι ήρωες και τι φοβερό που ποτέ δεν μάθαμε πως να σωζόμαστε χωρίς αυτούς, (όχι βέβαια ότι τους χρειαζόμαστε, περισσότερο κακό κάνουν παρά καλό), να συνεχίσουμε ακάθεκτοι τώρα που είμαστε όλοι ευάλωτοι, τώρα είναι η ευκαιρία της ζωής μας για ολοσχερή καταστροφή. Διευκρινίσεις όμως δεν πρόκειται να εκμαιευθούν όσο θέλουμε να επιβάλλουμε τη νοοτροπία-Μπεζαντάκου στο ποίμνιο μας, αυτό που προφανώς έχουμε συνηθίσει κάποιοι να έχουμε, μια αυλή δηλαδή υπό την ταμπέλα "να μας βρίζουν δεν μας πειράζει, αρκεί που ασχολούνται μαζί μας" με τον δόλιο σκοπό να καμφθούμε τελικά από μόνοι μας και ξέρετε γιατί; Γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά την αξία μας και γιατί είμαστε υγιέστατοι.
Δυστυχώς όμως πρέπει να παραδεχτούμε και εκεί χωλαίνουμε, ότι ευθυνόμαστε που δημιουργήσαμε αυτό το χάος, ευθυνόμαστε που ο Αρχαίος μας Πολιτισμός έγινε ένα με το τζατζίκι, τον μουσακά και τις αφίσες του Sakis. Ευθυνόμαστε που υποβαθμίζαμε χρόνο με το χρόνο την προσφορά των ανθρώπων του πνεύματος, που δεν υποστηρίξαμε με πάθος τους νέους ανθρώπους και αξιόλογους επιστήμονες που έφυγαν στο εξωτερικό για να επιβιώσουν και κυρίως που ανεχόμαστε τους εαυτούς μας να προσποιούνται για το πόσο πικραμένοι είμαστε για όλη αυτή την κατάσταση και τώρα κάνουμε ότι ψάχνουμε απεγνωσμένα Μελίνες και Χατζηδάκηδες.
Ελάτε τώρα, ας πούμε την αλήθεια, δεν μας κάηκε ποτέ καρφί, έτσι; Δεν αγαπήσαμε ποτέ και τίποτα από αυτή την χώρα, δεν είδαμε τίποτα καλό σ’ αυτήν, ούτε την ιστορία μας καλά καλά δεν ενδιαφερθήκαμε να διαβάσουμε πολλοί, για δείτε στα ξένα πανεπιστήμια πόσα διδάσκονται. Αν ψαρεύουμε υποστήριξη από τους ξένους; Όσο κι αν ακούγεται αλαζονικό δεν μας έλειψαν ποτέ αυτά, άλλα μας έλειψαν. Ή Ελλάδα ήταν πάντα το λίκνο του Πολιτισμού και τίποτα δεν πρέπει να μας θίγει.
Το θέμα είναι ποια είναι η σύγχρονη Ελλάδα. Οι (Νεο)έλληνες κυρίως, αυτοί φαίνονται να είναι στην πρώτη γραμμή, όσοι από εμάς θέλαμε να τρώμε και "να πίνουμε στην υγειά του κορόιδου" και δεν κάναμε απολύτως τίποτα για να προλάβουμε αυτή την κατάρρευση, ούτε καν εκείνοι που καυχιόμασταν ότι ήμασταν πιο συγκροτημένοι και έμπειροι, ενώ συνειδητά "παίρναμε στα σοβαρά τα ασήμαντα" και αφήναμε τα σημαντικά να φθείρονται, που "υιοθετήσαμε συμπεριφορές" μέσα από "συμβολισμούς" που ποτέ δεν μας αντιπροσώπευαν και αυτό το λέμε και από θέση, που κρυφτήκαμε πίσω από το δάχτυλό μας κοιτάζοντας χρόνια ολόκληρα το δάχτυλο, μηρυκάζοντας αποτυχημένες ξενόφερτες θεωρίες όπως αυτή του Αμερικάνικου Ονείρου, το οποίο έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν κατανοήσαμε, με αποτέλεσμα να χάσουμε την φαντασία μας, να μείνουμε με ένα υποκατάστατό της και να γίνουμε κακέκτυπα του ίδιου μας του εαυτού. Όλοι μαζί φταίμε και ο καθένας χωριστά, με τον τρόπο του.
