12/11/2008

Φωνή βοώντος εν τη ερήμω




Τόσες πορείες, τόσες διαδηλώσεις, τόσο μελάνι σε άρθρα. Επιτέλους, τόσα χρόνια πέρασαν από την τουρκοκρατία, από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είμαστε ελεύθεροι. Πότε θα αποκτήσουμε σαφή κοινωνική ταυτότητα ;

Βολοδέρνουμε από τους προβοκάτορες στους φασίστες και από τους καρεκλοκένταυρους στους πλουτοκράτες. Αυτή η παλινδρόμηση εξυπηρετεί το πολιτικό κατεστημένο που μας απομυζεί τόσα χρόνια.

Κάθε φορά που κάποιο πολιτικό σκάνδαλο έρχεται στο φως, ή κάποιος εργάτης πεθαίνει στα ναυπηγία γιατί τα μέτρα ασφαλείας δεν ήταν επαρκή, ή κάποιο πολύνεκρο δυστύχημα συμβαίνει στις άθλιες εθνικές οδούς, ή κάποιο παιδί δολοφονείται από τις σφαίρες νταήδων αστυνομικών, ή κάποιο νεογέννητο δεν γνωρίζει ποτέ την μάνα του γιατί δεν υπάρχει η κατάλληλη ιατρική υποστήριξη στο μακρινό νησί, τότε ακούμε ότι ξαφνικά όλα θα αλλάξουν. Στομφώδεις δηλώσεις και πολυτελή στεφάνια. Κάποιοι γίνονται οι ήρωες που έχουμε τόσο ανάγκη και μας καθοδηγούν, για λίγο όμως, γιατί μόλις περάσει η επήρεια της συγκινησιακής φόρτισης, γυρίζουμε στην πεζή καθημερινότητά μας.

Και πάλι τα ίδια. Λες και βλέπουμε την ίδια ταινία τόσες φορές και από την αρχή, και το χειρότερο ; Συνειδητά... Αυτοβούλως! Πληρώνουμε και εισιτήριο.

Και τους ξαναψηφίζουμε, γιατί αν και τίποτα δεν άλλαξε, εμάς δεν μας νοιάζει, δεν ήμασταν εμείς τα θύματα της περασμένης τετραετίας, άσε που μπορεί να μας διορίσουν το παιδί, να πάρουμε επιχορήγηση, να πληρώσουμε λιγότερο πρόστιμο, να βγάλουμε εύκολα μια άδεια, να χτίσουμε στις καμένες εκτάσεις της Πάρνηθας με θέα όλη την Αθήνα και... πολλά άλλα.

Θα είναι πολύ λυπηρό να είναι αυτή η κληρονομιά στα παιδιά μας.



1 σχόλιο:

badger είπε...

Ο κυρίαρχος και οι υπήκοοι.

Σε κρίσιμες στιγμές ένα σίγουρο καταφύγιο άσκησης για τη σκέψη, αποτελεί η επιστροφή στις ιδέες της πολιτικής φιλοσοφίας, όπως τις εξέφρασαν ορισμένοι εκπρόσωποι του Διαφωτισμού.

Ο Χομπς υποστήριξε ότι κύρια επιδίωξη κάθε ατόμου είναι η αυτοσυντήρησή του. Αυτή επιτυγχάνεται μέσω της ικανοποίησης των επιθυμιών του. Η πιο ισχυρή επιθυμία είναι η αυξανόμενη απόκτηση δύναμης. Το άτομο τη συγκεντρώνει από το φόβο ότι αν δεν το πράξει πρώτος θα βρεθεί κάποιος άλλος που θα απειλήσει την ύπαρξή του.

Για να μη βρίσκονται τα άτομα σε μία μόνιμη απειλή από τους άλλους, συγκροτούν μια πολιτική κοινωνία, δηλαδή συναινούν στην αμοιβαία εκχώρηση των δικαιωμάτων τους, στον κυρίαρχο.

Ο κυρίαρχος ενσαρκώνει την κρατική εξουσία και δεν εξαρτάται από περιορισμούς. Έχει δε ως ύψιστο καθήκον την επιβολή της ειρήνης και της προστασίας των πολιτών. Με αυτό τον τρόπο αποκαθίσταται η φυσική ισορροπία, που αν διαταραχθεί εκ νέου οδηγεί στον "πόλεμο όλων εναντίον όλων".

Ο κυρίαρχος λειτουργεί ως εγγυοδότης του κοινωνικού συμβολαίου, χωρίς ωστόσο να δεσμεύεται για τίποτα. Ενώ έχει απεριόριστες εξουσίες παρεμβαίνει μόνο όταν απειλείται η δημόσια ειρήνη. Δεν επεμβαίνει στις ιδιωτικές δραστηριότητες των πολιτών γιατί δεν έχει μια δική του αντίληψη περί ηθικής ζωής να εφαρμόσει. Δε διαθέτει ένα όραμα μέσω του οποίου να βελτιώσει την κοινωνία ή τη ζωή των υπηκόων του.

Οι πολιτικές απόψεις του Λοκ περί κοινωνικού συμβολαίου έρχονται σε αντίθεση με του Χομπς. Ο Λοκ υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση εγκαθιδρύεται με σκοπό να προστατεύει τα φυσικά δικαιώματα της ελευθερίας, της ζωής και της ιδιοκτησίας.

Στον Χομπς η πολιτική κοινωνία, η κυβέρνηση και ο κυρίαρχος ταυτίζονται. Ο Λοκ περιορίζει το ρόλο της κυβέρνησης στο να διαιτητεύει ανάμεσα στα συμβαλλόμενα μέρη και να ρυθμίζει τις διαφορές τους. Σημαντική είναι η έννοια της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ κυβερνώντων και κυβερνωμένων. Εάν οι κυβερνώντες προδώσουν την εμπιστοσύνη, η κυβέρνηση αντικαθίσται από μια άλλη και δεν οδηγείται, όπως αναφέρει ο Χομπς, στον ασταμάτητο πόλεμο όλων εναντίον όλων.

Ας επιστρέψουμε στη δική μας πολιτική πραγματικότητα, που περιλαμβάνει τον κυρίαρχο από τη μια -ως εκφραστή μιας ανεξέλεγκτης κρατικής εξουσίας- και τους υπηκόους από την άλλη.

Ο κυρίαρχος που παλαιότερα υπήρξε ο θεμελιωτής του πολιτικού αυταρχισμού, μετονομάζεται σε εκφραστή του σύγχρονου φιλελευθερισμού. Ο υπήκοος μετονομάζεται σε πολίτη, χωρίς όμως ουσιαστική αναβάθμιση του ρόλου του.

Τη συνοχή της κοινωνίας την κρατά ο κυρίαρχος. Αν για οποιονδήποτε λόγο δε μπορέσει να διασφαλίσει την ειρήνη και την προστασία των υπηκόων-πολιτών, έχουμε αναταραχές.

Γιατί ο υπήκοος-πολίτης αισθάνεται τον κυρίαρχο ως ξένο σώμα που υπάρχει απλώς για να επιβάλλει και όχι για να αναμορφώσει την κοινωνία. Και πως να αλλάξει την κοινώνία εφόσον δε διαθέτει ούτε ηθική ούτε όραμα;;

Ας ενώσουμε και τις απόψεις του Λοκ. Εδώ ο κυρίαρχος αποκαλείται κυβερνήτης, έχει ρόλο μεσάζοντα με κύρια αποστολή τη διαφύλαξη της ελευθερίας, της ζωής, της ιδιοκτησίας.

Τις προηγούμενες ημέρες αθετήθηκαν οι όροι του κοινωνικού συμβολαίου. Δεν προστατεύθηκε η ελευθερία, η ζωή και η ιδιοκτησία. Δεν αναφέρομαι στη διατάραξη της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ κυβερνώντων και κυβερνωμένων, γιατί αυτή έχει ήδη καταλυθεί και περιμένει να αντικατασταθεί.

Το πρόβλημα είναι από τι;; Να αντικατασταθεί από μια άλλη κυβέρνηση που θα συνεχίσει την επιβολή του κυρίαρχου έναντι του υπηκόου;; θα συνεχίσει την υποβάθμιση της ηθικής προσωπικότητας του ατόμου;; Ο υπήκοος δε θα μεταμορφωθεί ποτέ σε έναν υπεύθυνο συνειδητοποιημένο πολίτη;;

Πως να γίνει αυτό!!! Εδώ καταφέρνει σε ένα δημοκρατικό καθεστώς (τι αντίφαση δημοκρατία/καθεστώς) να εκλέγεται με θεσμοποιημένες αλχημείες ο κυρίαρχος που δεν εκφράζει την πλειοψηφία των υπηκόων-πολιτών.

Τελικά έχουμε εκχωρήσει στους εκάστοτε κυρίαρχους όλα μας τα δικαιώματα και κρατήσαμε τις υποχρεώσεις. Και περιμένουμε από τη νέα γενιά να διεκδικήσει με αγώνες τα δικαιώματα που αλόγιστα ξεπουλήσαμε χρόνια τώρα!!!